Το αστέρι της Βηθλεέμ: σύνοδος Δία - Κρόνου

Τη Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου, (μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα του χρόνου) στις 17.15 θα σας περιμένουμε στο διαδικτυακό κανάλι της Ελληνογερμανικής Αγωγής για να σας παρουσιάσουμε τη Σύνοδο Δία και Κρόνου.https://www.youtube.com/user/ellinogermaniki

Συνεχίζοντας το αιώνιο ταξίδι τους γύρω από τον Ήλιο οι γιγάντιοι πλανήτες θα πλησιάσουν σε ελάχιστη απόσταση στο δικό μας οπτικό πεδίο και θα μοιάζουν σαν ένα λαμπερό αντικείμενο στον ουρανό, χαμηλά στον Νότο, λίγο μετά τη δύση του Ήλιου. Μάλιστα, σε συνεργασία με το Αστεροσκοπείο του Boyden στη Ν. Αφρική, θα μεταδώσουμε την εικόνα και από το Νότιο ημισφαίριο (στις 19.00 - ο ήλιος θα δύσει δύο ώρες αργότερα εκεί).

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης θα εμπλουτιστεί και με τη μοναδική παρουσίαση του Καθηγητή Βασίλειου Χαρμανδάρη, Διευθυντή του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα για τις μετρήσεις της ταχύτητας του φωτός από τον Δανό αστρονόμο Όλε Ρέμερ με βάση τις παρατηρήσεις των αποκρύψεων της Ιούς από τον Δία.

Το ταξίδι μας στον νυχτερινό ουρανό συνεχίζεται παρά τις δυσκολίες που μα δημιουργεί η πανδημία. Η τεχνολογία μας επιτρέπει να φέρουμε κοντά μαθητές και ερευνητές από ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι και αλλιώς το εργαστήριο του σύμπαντος είναι πάντα σε λειτουργία και για να καταγράφουμε τις μοναδικές εικόνες του πρέπει να είμαστε πάντα σε ετοιμότητα. Θα χαρούμε να σας δούμε διαδικτυακά την ερχόμενη Δευτέρα! Η εκδήλωση θα μεταδοθεί στα Αγγλικά και στα Ελληνικά.

Η εκδήλωση θα γίνει υπό την αιγίδα του Γενικού Προξένου της Ελλάδος στο Γιοχάνεσμπουργκ, κου Ιωάννη Χατζαντωνάκη και στο πλαίσιο της προσπάθειας για δημιουργία συνεργασιών σε ερευνητικό και εκπαιδευτικό επίπεδο μεταξύ της Ελλάδος και της Νότια Αφρικής.

https://video.link/w/MmeBb

As Jupiter and Saturn revolve around the Sun, their positions in the sky, as observed from earth, seem to approach every twenty years, a phenomenon known as “conjunction”. Almost every 400 years the two giant planets align considerably with our planet, resulting in a very close encounter of the two as observed from our planet. This is what will happen on the 21st of December. The previous equally close conjunction of the two planets was observed in 1623 and was presented in the book of Johannes Kepler “De Stella Nova” (1606), which presented for the first time the 20-year period of the “encounters” of the two planets.

In this framework, this Monday we invite you to join us in the live broadcast of the observation of the phenomenon from both the North and the South Hemispheres. The observation will start at 17.15 (21 December 2020) and will have a duration of 2.5 hours. The phenomenon will be recorded by the telescope of Ellinogermaniki Agogi (17.30 – 18.00) and from the Boyden Observatory (19.15 – 19.45).

Alongside the observation, which will take place weather permitting, presentations will be made regarding our solar system and educational scenarios for teachers and students will be presented. More specifically, Ole Romer’s measurement of the speed of light by use of the eclipsing moons of Jupiter will be discussed as well as the contribution of Ioannis Paraskevopoulos, director of the Boyden observatory from 1927 to 1951 and his impact on the formation of the European Southern Observatory (ESO).

The event is co-organized by the University of the Free State in South Africa, Ellinogermaniki Agogi school and Skinakas Observatory in Greece under the auspices of the Greek Consulate General in Johannesburgin the framework of a joint effort to build partnerships between Greece and South Africa in research and education. The event is supported by the Astronomical Society of South Africa and FRONTIERS project (www.frontiers-project.eu) funded under the scheme of Erasmus+.

The event will be broadcasted live from the Youtube YouTube Channel of Ellinogermaniki Agogi
https://www.youtube.com/user/ellinogermaniki/

Περισσότερα......

Τη Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου, τη μικρότερη σε διάρκεια μέρα του χρόνου, που ο ήλιος θα δύσει λίγα λεπτά μετά τις 5, όποιος σηκώσει το βλέμμα προς τον ουρανό θα δει ένα λαμπερό αστέρι.

Για περίπου δυόμισι ώρες και εφόσον δεν υπάρχουν σύννεφα, οι δύο μεγαλύτεροι πλανήτες στο ηλιακό σύστημα, ο Δίας και ο Κρόνος, σε ένα ουράνιο φαινόμενο που ονομάζεται «Σύνοδος», θα έλθουν τόσο κοντά, σε απόσταση όσο το πάχος ενός... νυχιού. Θα μοιάζουν έτσι με ένα μεγάλο αστέρι, αυτό που επί αιώνες και όποτε επαναλαμβάνεται το φαινόμενο, έχει απασχολήσει θεολόγους και αστρονόμους, σχετικά με το αν θα μπορούσε να είναι το Άστρο της Βηθλεέμ.

«Ο Δίας και ο Κρόνος θα βρεθούν πάρα πολύ κοντά σε μια απόσταση μόλις 6 πρώτων λεπτών, δηλαδή το 1/10 της μοίρας. Είναι το 1/10 του πάχους του δαχτύλου μας, όταν έχουμε τεντωμένο το χέρι. Στον ουρανό είναι μία μοίρα. Δηλαδή οι πλανήτες θα βρεθούν σε απόσταση όσο το πάχος του νυχιού μας, μόλις θα ξεχωρίζουν μεταξύ τους», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Παρατηρησιακής Αστρονομίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, Σταύρος Αυγολούπης, εξηγώντας πως δεν πρόκειται για ένα παράξενο φαινόμενο, όμως, φέτος την ίδια μέρα «έχουμε και ένα άλλο σημαντικό αστρονομικό γεγονός, ότι βρίσκεται ο Ήλιος στο χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή τη μικρότερη μέρα τον χρόνο, που είναι 9 ώρες 16 λεπτά», ενώ «πολύ κοντά τους δύο πλανήτες, σε μια γωνία 90 μοιρών, ακολουθεί και ο Άρης».

«Ποιες ώρες θα είναι ορατό το φαινόμενο»

Το ουράνιο φαινόμενο, όπως διευκρινίζει ο καθηγητής, θα είναι ορατό από όλον τον κόσμο, αρκεί να είναι νύχτα και να μην έχει σύννεφα. «Θα φαίνονται με γυμνό μάτι και οι τρεις πλανήτες. Θα πρέπει, όμως, να βιαστούμε για να δούμε τον Δία και τον Κρόνο, γιατί δύουν σε 2,5 ώρες μετά τη δύση του Ήλιου. Τον Άρη μπορούμε να τον κοιτάξουμε μέχρι τα μεσάνυχτα, γιατί την ώρα που δύει ο Ήλιος, αυτός μεσουρανεί. Όλα αυτά κοιτάζοντας προς νότο», εξηγεί, προσθέτοντας ότι «οι Σύνοδοι των Πλανητών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο» και «στις 12 Νοεμβρίου είχαμε τον Πλούτωνα πάρα πολύ κοντά στον Δία, αλλά δε μας έκανε εντύπωση γιατί ο Πλούτωνας δε φαίνεται με γυμνό μάτι».

Γιατί όμως η Σύνοδος του Δία με τον Κρόνο επικράτησε να λέγεται αστέρι της Βηθλεέμ; Ήταν αυτό το αστέρι των Χριστουγέννων, που οδήγησε τους μάγους να βρουν τον Χριστό; Ο κ. Αυγολούπης μιλά για τις υποθέσεις που εξετάστηκαν από την πλευρά της Θεολογίας, όσο και από την πλευρά της Αστρονομίας, σημειώνοντας ότι «από την εμφάνιση του αστέρα αυτού μέχρι σήμερα έχουν ακουστεί αρκετές απόψεις για την ερμηνεία του, τόσο από θεολόγους ερμηνευτές των γραφών, αλλά και από αστρονόμους»..

«Η αναφορά στις Άγιες Γραφές»

Για το άστρο της Γέννησης του Χριστού υπάρχει μία μοναδική ολοκληρωμένη αναφορά στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, μία περιγραφή για τους μάγους που ακολούθησαν τον αστέρα: 

«Του δε Ιησού γεννηθέντος εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας εν ημέραις Ηρώδου του βασιλέως, ιδού μάγοι από ανατολών παρεγένοντο εις Ιεροσύλημα λέγοντες Πού δε έστιν ο τεχθείς βασιλεύς των Ιουδαίων; Είδομεν γαρ αυτού τον αστέρα εν τη ανατολή και ήλθομεν προσκυνήσαι αυτώ […] ιδόντες δε τον αστέρα εχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα και ελθόντες εις την οικίαν είδαν το παιδίον μετά Μαρίας της μητρός αυτού και πεσόντες προσεκύνησαν αυτώ και ανοίξοντες τους θησαυρούς αυτών προσήνεγκαν αυτώ δώρα, χρυσόν και λίβανον και σμύρναν».

«Το ερώτημα είναι αν υπάρχει μια πρόταση αστρονομική για κάποιο γνωστό ουράνιο φαινόμενο, το οποίο να ικανοποιεί πλήρως τις ιδιότητες που αναφέρονται για τον αστέρα αυτόν από τον ευαγγελιστή Ματθαίο ή αν, όπως τονίζει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, πρέπει να αναζητήσουμε τον αστέρα αυτό βαθιά μέσα στην ψυχή μας, νοιώθοντας ταπεινωμένοι μπροστά σε αυτό το Θείο Μυστήριο», αναφέρει ο κ. Αυγολούπης.

«Οι ερμηνείες των αστρονόμων»

Από την πλευρά της αστρονομίας για να ασχοληθεί κάποιος με το φαινόμενο θα πρέπει πρώτα να προσδιορίσει τον ακριβή χρόνο γέννησης του Χριστού.

«Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος αναφέρει ότι ο Χριστός γεννήθηκε όταν βασιλεύς της Ιουδαίας ήταν ο Ηρώδης. Το δεύτερο δεδομένο για προσδιορισμό του χρόνου είναι το άλλο που αναφέρει στο ίδιο Ευαγγέλιο, ότι ο Ηρώδης ‘'ιδών ότι ενεπαίχθει υπό των μάγων, εθυμώθει λίαν, και αποστείλας ανείλε πάντας τους παίδας τους εν Βηθλεέμ και εν πάσι τοις ορίοις αυτής από διετούς και κατωτέρω ‘', δηλαδή αφού είδε ότι οι Μάγοι δεν επέστρεφαν να δώσουν την πληροφορία για το πού γεννήθηκε ο βασιλεύς έσφαξε όλα τα παιδιά δυο χρονών και κάτω. Είναι δύο πολύ σημαντικές πληροφορίες για να προσδιορίσουμε τον χρόνο γέννησης του Χριστού», αναφέρει ο κ. Αυγολούπης και εξηγεί: «Δεδομένου ότι Ηρώδης πέθανε το 4 π.Χ. και αφού λοιπόν έσφαξε τα παιδιά δυο χρονών και κάτω άρα η γέννηση του Χριστού μπορεί να ήταν και δύο χρόνια πριν τον θάνατό του. Άρα η γέννηση του Χριστού προσδιορίζεται χρονικά στο 6-7 π.Χ. Αυτό το παίρνουμε και από άλλη πληροφορία ότι ο Οκταβιανός Αύγουστος έκανε την απογραφή πιθανώς το 8 π.Χ,. όταν ηγεμόνας της Συρίας ήταν ο Κυρήνιος, ο οποίος πέθανε το 7 π.Χ», άρα «το 6-7 ή π.Χ. είναι οι πιο πιθανές χρονολογίες γέννησης του Χριστού» και «όσοι αστρονόμοι ασχολήθηκαν να βρουν τέτοιο φαινόμενο κοίταξαν αν συνέβη κάτι αυτήν την περίοδο».

Δύο μεγάλοι αστρονόμοι ασχολήθηκαν με το φαινόμενο, ο Τίχο Μπράχε το 1572 και γύρω στο 1614 ο Γιοχάνες Κέπλερ.

«Ήταν αυτοί που πρότειναν τη Σύνοδο των Πλανητών, επειδή βρήκαν στις γραφές ότι ο Κρόνος θεωρούνταν ο προστάτης πλανήτης για το Ισραήλ, ενώ για τους βασιλιάδες ήταν ο Δίας. Είχαμε και τον αστερισμό των Ιχθύων, που ήταν ιερός αστερισμός των Ιουδαίων και βρήκαν ότι γύρω στο 7 π.Χ. συνέβη μία τέτοια Σύνοδος του Κρόνου και του Δία στον αστερισμό των Ιχθύων», αναφέρει ο καθηγητής.